Từ đầu năm 2012 đến nay, số người tử vong do ngộ độc rượu ở nước ta chiếm từ 25-30% trên tổng số người tử vong vì ngộ độc thực phẩm. Các chuyên gia cảnh báo, dịp cuối năm, số ca ngộ độc rượu, tử vong do ngộ độc rượu sẽ tăng mạnh.

Ông Nguyễn Thanh Phong, Phó cục trưởng Cục ATVSTP - Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm 2012 đến nay, trên toàn quốc đã ghi nhận 164 vụ ngộ độc thực phẩm làm gần 5.400 người mắc, 33 người tử vong. Trong số này, tử vong do ngộ độc rượu chiếm tới 26%. Tính riêng trong quý IV-2012, cả nước ghi nhận 5 ca tử vong do ngộ độc thực phẩm, trong đó có 2 ca tử vong vì ngộ độc rượu. Càng gần đến thời điểm cuối năm, nguy cơ gia tăng số vụ ngộ độc rượu càng lớn do đây là thời điểm diễn ra nhiều buổi liên hoan tổng kết, tụ tập ăn uống, tất niên… trong khi ý thức đảm bảo ATVSTP còn hạn chế.

Theo ông Phong, tập quán ăn đồ sống, tiết canh, uống rượu không rõ nguồn gốc… còn phổ biến và rất khó thay đổi. Để cải thiện tình trạng này, ngoài việc giám sát ATVSTP thì việc tuyên truyền thay đổi tập tục rất quan trọng. Thực tế, Cục ATVSTP đã liên tục đưa ra các con số tử vong do ngộ độc rượu để cảnh báo, thế nhưng người dân vẫn cứ phớt lờ. Rất nhiều người có thói quen hễ có khách là mua rượu về đãi, hoặc khi ra quán nhậu là gọi rượu uống mà không cần quan tâm đến nguồn gốc của rượu ra sao, có đảm bảo an toàn hay không. 

Về nguyên nhân, đa số ca ngộ độc, tử vong do ngộ độc rượu là do uống rượu tự nấu không rõ nguồn gốc. TS Phạm Duệ, Trung tâm Chống độc - BV Bạch Mai cho biết, thông thường vào dịp cuối năm và sau Tết nguyên đán, số ca ngộ độc rượu vào điều trị tại Trung tâm thường chiếm khoảng 30% tổng số bệnh nhân ngộ độc. Trong đó, tỷ lệ bệnh nhân ngộ độc rượu tăng cao nhất thường là sinh viên nam. Theo nhận định của ông Duệ, nguyên nhân có lẽ do các bạn sinh viên thường có thói quen tụ tập liên hoan tất niên, chia tay nhau trước khi về nghỉ Tết, lại thường mua những loại rượu tự nấu, rẻ tiền tại các quán tạp hóa hoặc cơ sở nhỏ lẻ, không được giám sát kiểm tra chặt chẽ. Hơn nữa, các bạn sinh viên còn trẻ tuổi, nhiều khi uống rượu không biết điểm dừng nên nguy cơ ngộ độc rất cao.

Ông Nguyễn Thanh Phong cho biết, để đảm bảo ATVSTP dịp Tết nguyên đán sắp tới, Bộ Y tế đã lên kế hoạch thành lập từ 8-10 đoàn kiểm tra trung ương để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra. Các đoàn này sẽ tập trung giám sát, kiểm tra tại những đầu mối cung cấp thực phẩm lớn, dồn trọng tâm giám sát vào những mặt hàng thực phẩm có lượng tiêu thụ tăng đột biến vào dịp Tết, trong đó có mặt hàng bia-rượu. Tại Hà Nội, theo kế hoạch thanh kiểm tra thực phẩm Tết của Sở Y tế, bia-rượu-nước giải khát cũng là 1 trong 6 nhóm hàng nguy cơ cao sẽ được đẩy mạnh giám sát, thanh kiểm tra từ nay đến Tết nguyên đán. Hiện tại, Chi cục ATVSTP thành phố cũng đã lấy nhiều mẫu rượu trên thị trường, bao gồm cả rượu ngoại nhập và rượu tự nấu để gửi kiểm nghiệm hàm lượng ethanol, methanol… xem có đảm bảo đúng quy định hay không.

Ngoài ra, thời gian này cũng rất cần đề phòng các vụ ngộ độc nhỏ lẻ tại bếp ăn gia đình. Theo ông Nguyễn Thanh Phong, so với cùng kỳ năm 2011 thì năm 2012, số vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra tại bếp ăn tập thể giảm, tuy nhiên số vụ tại gia đình có xu hướng tăng. Đặc biệt, thời điểm này đang là mùa cưới, mùa cúng giỗ, bốc mộ… Do thời tiết giá lạnh nên nhiều người dân có thói quen nấu cỗ từ hôm trước, đến tối hôm sau vẫn dùng. Trên thực tế, thời tiết hiện nay ở miền Bắc ẩm, mưa phùn khiến các thực phẩm có dầu rất dễ bị ẩm mốc, sinh ra độc tố aflatoxin, ảnh hưởng chức năng gan.