Ông Lê Bá Thủy, Tổng giám đốc Công ty CP KD XNK Thủy sản Hải Phòng cho biết: "Từ đầu năm đến nay, công ty nhập khẩu hơn 4000 tấn cá nục, cá kìm, cá bạc má, cá Cam từ Hàn Quốc, Nhật Bản, mực từ Ấn Độ về phục vụ tiêu thụ nội địa. Loại cá này các nước Nhật Bản, Hàn Quốc rất ít sử dụng mà chủ yếu xuất bán cho Việt Nam với giá rẻ. Ngoài bán lẻ cho tiểu thương ở các chợ trên địa bàn thành phố, công ty còn cung cấp lượng lớn cho các tỉnh miền Trung”.

Được biết, trước đây, công ty chủ yếu chế biến xuất khẩu thủy sản sang các nước Đông Âu, nhưng mấy năm gần đây gần như không chế biến xuất khẩu, chỉ nhập hàng thủy sản về tiêu dùng nội địa. Trước đây, để chủ động nguồn nguyên liệu chế biến thủy sản, công ty có 6 tàu khai thác vươn khơi, công suất 500 CV, nhưng do khai thác kém hiệu quả, thua lỗ kéo dài nên đã bán đi. Trại sản xuất giống tôm càng xanh của công ty ở Tiên Lãng, nay chuyển sang nuôi cá sấu, nhưng không phù hợp khí hậu, nên không hiệu quả. Hiện doanh nghiệp chuyển hẳn sang nhập khẩu thủy sản để tiêu dùng nội địa, không chế biến thủy sản nữa.

Theo anh Bùi Đức Quyền, Giám đốc Công ty CP Thủy sản Anh Minh, hiện nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản của thành phố gần như ngừng chế biến xuất khẩu mà chuyển sang chế biến nông sản hoặc nhập khẩu thủy sản về phục vụ tiêu dùng nội địa. Chẳng hạn như HALONG SIMEXCO hiện chủ yếu chế biến nông sản, đồ hộp. Mỗi năm, Công ty Anh Minh cũng nhập khẩu 3000 tấn cá nục, cá basa, cá kìm từ Nhật Bản, Đài Loan, nhập cá mực từ Trung Quốc về tiêu thụ nội địa. Giá các loại cá nhập khẩu này hiện rất rẻ, chỉ khoảng 0,6 USD/kg. Trên địa bàn thành phố hiện có khoảng 10 kho lạnh của các doanh nghiệp chế biến thủy sản chủ yếu để giữ đông lạnh cá nổi nhập khẩu, phục vụ tiêu dùng nội địa.

Theo ông Đào Văn Việt, Phó TGĐ Công ty Chế biến Thủy sản XK Hải Phòng: "Công ty có 2 đơn vị chế biến thủy sản xuất khẩu là Nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu F42 và Nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu Đồ Sơn nhưng đều hoạt động khó khăn vì thiếu nguyên liệu và tắc đầu ra cho sản phẩm. Hiện, Nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu Đồ Sơn chủ yếu gia công hàng nội địa và cấp đông thuê. Nhà máy F42 cũng sản xuất cầm chừng, kho lạnh để các doanh nghiệp nhập khẩu thủy sản phục vụ tiêu dùng nội địa thuê”.

Anh Đoàn Văn Ruyền, Chủ nhiệm HTX thủy sản Nam Triệu cho biết, từ cuối năm 2011 đến nay, HTX sản xuất chả cá và nem thủy sản rất cầm chừng, 1 tuần chỉ sản xuất vài ngày, những ngày nghỉ sản xuất, đơn vị phải gửi công nhân làm tạm thời ở các cơ sở khác để họ có thu nhập, HTX vẫn giữ được lao động khi có việc. Nguyên nhân chính là do nguyên liệu chế biến thiếu, chi phí sản xuất tăng 30%, nhưng sản phẩm làm ra rất khó tiêu thụ.

Hiện HTX tồn kho nhiều sản phẩm chả cá rán trong kho lạnh. Điều đáng tiếc nhất là cơ sở sản xuất được đầu tư hiện đại, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm phải để không. Công ty TNHH Minh Châu trước đây nổi tiếng về chế biến thủy sản xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, từ cuối năm ngoái đến nay cũng sản xuất cầm chừng, có tháng ngừng sản xuất, chỉ bán hàng tồn kho.

Hiện trên địa bàn thành phố chỉ có Công ty TNHH Việt Trường vẫn duy trì được nhịp độ chế biến thủy sản xuất khẩu, còn các doanh nghiệp khác gần như "kiệt sức” vì thiếu vốn, thiếu nguyên liệu và tắc đầu ra. Theo Sở Nông nghiệp - PTNT, hiện hơn 20 doanh nghiệp, cơ sở chế biến thủy sản trên địa bàn thành phố, thì phần lớn sản xuất đạt 1/2 đến 2/3 công suất thiết kế.

Ông Đào Viết Thuận, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT thừa nhận, chưa bao giờ ngành chế biến thủy sản Hải Phòng lại lâm vào tình cảnh khó khăn như vậy. Điều đáng buồn và lo ngại là cả ngành chức năng, các địa phương và doanh nghiệp đều loay hoay tìm hướng tháo gỡ khó khăn, nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu, khi mà nguyên liệu chế biến thiếu. Ngay cả khi có nguyên liệu để sản xuất, thì sản phẩm làm ra cũng bế tắc thị trường tiêu thụ.